Pove del Grappa: De Kom van de Olijfbomen

Pove del Grappa is historisch gezien een kleine enclave van uitmuntendheid tussen de rivier de Brenta, de stad Bassano en de berg die heilig is voor het vaderland, Monte Grappa. Het was de bevoorrechte zetel van de Venetiaanse patriciërs op zoek naar vrede. Uit de steengroeven haalden beeldhouwers zoals Orazio Marinali, de meester van laatbarokke beeldhouwwerken, grondstoffen. De traditie van steenhouwers bloeit, een kwaliteit van hout die het verschil maakt, vooral bij vloeren voor huishoudelijk gebruik, gekoppeld aan de eeuwenoude teelt van de olijfboom. Als vergelding verwijst de etymologie van Pove naar het Latijnse poveledum, wat kleine populier betekent. De eerste sporen van de olijventeelt dateren uit 1263, zoals blijkt uit de inventaris van de eigendommen van Ezzelino da Romano, de machtige heer van die tijd. De kerkelijke autoriteiten maakten er gebruik van als een kostbare hulpbron voor verlichting en aanbidding. In 1352, ten tijde van de inhuldiging van de plaatselijke parochie, ontving Paolo di Cherso ongeveer vijftien olijfbomen van de bisschop van Padua, de Debrandino. Het was traditie dat de kerk een kleine bijdrage aan olie verschuldigd was als deel van de olieproductie van de verschillende producenten.

De oliesector in het gebied onderging tot het einde van de jaren twintig een periode van relatieve vergetelheid, met de opkomst van meer winstgevende gewassen, zoals wijnstokken en moerbeien.

In de jaren twintig keerde de belangstelling voor deze teelt terug, mede bevorderd door wetgeving gericht op het stimuleren van consortia.

Het Pove-gebied had gunstige kenmerken: goede blootstelling aan de zon, bescherming tegen de koude stromingen van het noorden, goed doorlatende kalkrijke grond, een microklimaat waarin sterke en zwakke punten elkaar afwisselen. Scherpe temperatuurdalingen kunnen schadelijk zijn voor de oogst, net zoals het waar is dat het winterklimaat een natuurlijke antagonist van de olijfvlieg kan zijn.

In de toenmalige plattelandseconomie had olie zijn eigen, duidelijk omschreven niche. Hij droeg bij aan het maken van panada, voedsel om kinderen te spenen of ouderen te troosten. Om moeders na de bevalling weer op krachten te brengen, kregen ze in olie gebakken brood en een goed glas rode wijn aangeboden.

In de jaren tachtig veranderde het tempo, zoals gedemonstreerd door Orio Mocellin, historisch burgemeester van de stad en nu nationaal raadslid van de oliesteden. De olijfboom is uit de binnenlandse dimensie voortgekomen en heeft een rol op zich genomen die meer aansluit bij de groeiende vraag naar kwaliteit, die zich snel door het land heeft verspreid. Het volstaat te zeggen dat er in Italië driehonderddertig olijfgaarden zijn.

De Oil Cities, opgericht in 1994, zijn aanwezig in achttien regio's, zonder te vergeten dat Italië in Europa het land is met het meest verspreide erfgoed op territoriaal niveau.

Het is dankzij de vooruitziende blik van sommige ondernemers in het gebied dat de technieken voor het oogsten en verwerken van de olijven zijn verfijnd, waarbij de olijven vroeg worden geoogst en de volgende dag worden gemalen.

In 2001 kwam de DOP-erkenning voor de olie uit Veneto del Grappa, het jaar daarop werd de oliemolen van de sociale coöperatie ingehuldigd en in 2006 betrad deze het prestigieuze circuit van de Oliesteden.

De resultaten zijn tastbaar: de teelt van de olijfboom is de afgelopen tien jaar meer dan verdubbeld en heeft de teelt overgenomen van andere die deze in de loop van de tijd hadden vervangen.

Als je door het kleine stadscentrum dwaalt, kun je de verandering van tempo waarnemen, de olijfboom heeft magnolia's en zeedennen in het straatmeubilair vervangen, ook omdat het ecologisch gezien een ideale plant is.

In de visie van lokale producenten is er geen gebrek aan ideeën en in samenwerking met het plaatselijke landbouwinstituut wordt in de eerste plaats het project van de Strada dell'Olio uitgevoerd, dat vanuit het Vicenza-gebied naar het Treviso-gebied leidt langs de Pedemontana-weg, die op ideale wijze de naar de Prosecco-wegen.

Onder de kleine heroïsche producenten van de Conca degli Ulivi is de geschiedenis van Tenuta Gentile Bizzotto veelbetekenend. Gentile was een ondernemer in de textielbranche die in de jaren zestig de nieuwe fabriek opende op de hellingen van Grappa, omlijst door enkele eeuwenoude olijfbomen. Hij besloot die traditie levend te houden en plantte 200 olijfbomen voor elk van zijn twee zonen en Francesco voor één van hen. Hij dacht erover om deze familietraditie in stand te houden en te vernieuwen, niet alleen door voor de olijfgaard van zijn ouders te zorgen, maar samen met zijn ouders vrouw Katrien, en wijdde 250 nieuwe planten aan elk van de drie kinderen.